PANESZKI Z ŻARNOWCA – żywa kaszubska tradycja na Jarmarku Świątecznym w Krokowej

14 grudnia 2025 r. podczas Jarmarku Świątecznego w Krokowej uczniowie Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Żarnowcu zaprezentowali wyjątkowy występ, który przeniósł publiczność w barwny świat kaszubskiej tradycji. Młodzi artyści wcielili się w role 𝐏𝐚𝐧𝐞𝐬𝐳𝐞𝐤 – kaszubskich przebierańców z północnych Kaszub, niosących ze sobą radość, humor i ducha dawnych obrzędów. Zgodnie z tradycją znaną w gminie Krokowa od wieków, Paneszki odwiedzały mieszkańców w dzień Wigilii Bożego Narodzenia, składając życzenia i wprowadzając do domów świąteczną atmosferę. W innych rejonach Kaszub znani byli również jako 𝐆𝐰𝐢𝐳̇𝐝𝐳̇𝐞 lub 𝐆𝐰𝐢𝐞𝐳𝐝𝐜𝐳𝐢, pojawiając się u gospodarzy przez cały okres świąteczno-noworoczny.

W role tradycyjnych postaci wcielili się uczniowie: kozę zagrała 𝐍𝐢𝐤𝐨𝐥𝐚 𝐖𝐨𝐥𝐟, diabełka – 𝐊𝐨𝐫𝐧𝐞𝐥𝐢𝐚 𝐆𝐨𝐲𝐤𝐞, kominiarza – 𝐋𝐢𝐝𝐤𝐚 𝐖𝐢𝐞𝐜𝐳𝐨𝐫𝐤𝐨𝐰𝐬𝐤𝐚, śmierć – 𝐕𝐢𝐤𝐭𝐨𝐫𝐢𝐚 𝐀𝐛𝐫𝐚𝐡𝐚𝐦, dziada i babę – 𝐁𝐚𝐫𝐭𝐞𝐤 𝐊𝐰𝐢𝐝𝐳𝐢𝐧́𝐬𝐤𝐢 oraz 𝐌𝐚𝐫𝐭𝐚 𝐊𝐨𝐛𝐢𝐞𝐥𝐥𝐚, bociana – 𝐌𝐚𝐣𝐚 𝐒𝐭𝐲𝐧, a konia – 𝐒𝐳𝐲𝐦𝐨𝐧 𝐒́𝐦𝐢𝐠𝐥𝐚𝐤. Na diabelskich skrzypcach z wielkim zaangażowaniem zagrał 𝐀𝐧𝐭𝐞𝐤 𝐊ł𝐨𝐬, dodając występowi autentycznego, ludowego charakteru.

Całość została przygotowana pod czujnym okiem 𝐏𝐚𝐧𝐢 𝐁𝐞𝐚𝐭𝐲 𝐃𝐞𝐭𝐭𝐥𝐚𝐟𝐟, która zadbała o wierność tradycji i artystyczny wyraz przedstawienia. Na zakończenie wszyscy uczestnicy i widzowie zostali wprowadzeni w prawdziwie świąteczny nastrój dzięki 𝐀𝐧𝐢 𝐎𝐤𝐨𝐧, która zaśpiewała piękne, nastrojowe pastorałki. Występ był nie tylko artystycznym wydarzeniem, ale także żywą lekcją kaszubskiej kultury, przypominającą o tradycjach, które dziś spotykane są coraz rzadziej, a tym bardziej warte pielęgnowania i przekazywania kolejnym pokoleniom.